Majaladda ka soo baxda dalka Ingiriiska ee Economist ayaa warbixin dheer ka qortay mawqifka Shiinaha ee dagaalka Ukrain, waxaanay ku soo gunaanadday in xiriirka saaxiibtinimo ee Shiinaha iyo Ruushka uu leeyahay xad, isla markaana uu muujinayo danaha Shiinaha oo ka dhigaya inuu u dhawaado ama ka fogaado Ruushka, Mareykanka iyo Yurub.
Majaladda waxay sheegtay in Shiinuhu uu jecel yahay inuu isu muujiyo inuu yahay nin nabadda jecel oo ka soo horjeeda duullaanka shisheeye,shiinaha weli wuxuu ku adkaysanayaa mawqifka “dhexdhexaadnimada beenta ah” ee taageersan Ruushka ee dagaalka ay kula jirto Ukraine, iyada oo ka cabanaysa baahida nabadda iyada oo ku celcelinaysa doodaha madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ee ah inuu Ruushka ka difaacayo Maraykanka iyo isbahaysiga ballaarinta NATO.
Majaladda Waxay xustay in dawladaha reer galbeedka ay hadda ka cabsi qabaan in Shiinuhu uu go’aansaday inuu “fariisto oo uu daawado musiibada”, iyo in dawladahani ay u arkaan in Shiinuhu uu filayo in xoogga Ruushka uu ku guuleysto toddobaadyo gudahood, iyo in Putin uu ka fogaado ceebaynta laga yaabo inuu qabsado caasimadda Ukraine eeKyiv,.
Hogaamiyeyaasha Shiinaha waxay noqon karaan kuwo aad u adag oo ku saabsan baahida loo qabo xabbad-joojin, ka dib markii laga yaabo inay bixiyaan dib u dhiska magaalooyinka Ukraine ee burburay, iyagoo rajeynaya in miisaanka dhaqaale ee Shiinaha uu ku qasbi doono dalalka kale inay illoobaan toddobaadyo ka mid ah dareenka Beijing ee dembiyada Ruushka.
Majalada Economist waxa ay xustay in bishii February ee ina dhaaftay uu Ruushku soo gebagebeeyey heshiis uu Shiinuhu kaga iibinayo Shidaal iyo Gaas oo ku kacaya 118 Bilyan oo Doollar, iyo in Beijing ay cambaareysay cunaqabateynta Reer Galbeedka ee ka dhanka ah Ruushka, balse xiriirka dhaqaale ee ay la leedahay Moscow uu noqon doono mid xaddidan. Balse badeecooyinka kale ee Ruushka baahida Shiinaha ayaa ah mid aad u yar.
Waxa ay sidoo kale tilmaantay in Yurub iyo Mareykanka ay Shiinaha ka iibiyeen alaabo qiimahoodu dhan yahay 490 bilyan oo dollar sanadkii hore, taas oo 6 jeer ka badan waxa Ruushku ka iibiyo Shiinaha.
Waxay sheegtay in hubka yahay badeecadda kaliya ee Ruushka ee soo jiidashada xooggan ku leh Shiinaha, Burburkii Midowgii Soofiyeetkii ka dib, Ruushka oo lacag caddaan ah u arkay faa’iido uu ku leeyahay inuu xiriir dhow la yeesho Shiinaha. Waxayna bilowday inay ka iibiso hub dheeri ah oo qiimihiisu yahay tobanaan balaayiin doollar cadowgeedii hore ee dagaalkii qaboobaa (Shiinaha), oo ay ku jiraan diyaarado, maraakiibta quusta, helikabtarrada wax burburiya iyo gantaalada.
iibkaani aad ayuu hoos ugu dhacay 2006 ka dib, qayb ahaan sababtoo ah Ruushku wuxuu ka soo horjeeday in Shiinuhu si cad u xiro alaabada Ruushka, sababtoo ah Shiinuhu wuxuu rabay hub casri ah oo dheeraad ah halka Kremlin aysan dooneynin inuu iibiso. Laakiin Ruushku wuxuu liqay cagajiidnimadiisa markii reer galbeedku cunaqabateyn ku soo rogeen Ruushka qabsashadii Crimean ee 2014, waxayna oggolaadeen inay Shiinaha ka iibiyaan qalab tayo sare leh oo ay ku jiraan nidaamyada gantaallada iyo dagaalyahannada, iyadoo shardi looga dhigay in Shiinuhu wax badan ka iibsado si uu ugu oggolaado Ruushka inuu si hufan u sameeyo faa’iido ka hor inta aan la koobiyeen Teknoolojiyadda lama huraanka ah.
Shiinaha sida laga soo xigtay ayaa laga yaabaa inay hadda dalbato in si degdeg ah loogu wareejiyo qalabka casriga ah ee Ruushka, gaar ahaan kan badda hoosteeda iyo farsamada difaaca hawada.
Dhibaatada dhaqaale ee Ruushka ayaa laga yaabaa in loo isticmaalo in lagu cadaadiyo Kremlin-ka inay hubkaas ka celiso Hindiya iyo Vietnam. Labada dal ayaa xifaaltan kala dhaxeeya Shiinaha, balse taasi ilaa hadda kama aysan hor istaagin Ruushka inuu ka iibiyo hubka.
Ruushka ayaa xiligan aad ugu baahan tignoolajiyadda duulista, balse rajadii laga qabay in Shiinaha oo warshadihiisa duulista ay ku tiirsan yihiin tiknoolojiyadda Mareykanka, ay ka caawin doonto, taasoo burburtay tobankii bishan markii sarkaal ka tirsan duulista hawada Ruushka uu warbaahinta gudaha u sheegay in shirkadaha Shiinaha ay hadda yihiin diidmada in diyaarado laga iibiyo dalka.
Ruushka ayaa laga yaabaa inuu rajeynayo ka qeybqaadashada weyn ee Shiinaha ee warshadaha saliida ka dib go’aanka shirkadaha saliida ee reer galbeedka “Shell” iyo “BP” inay ka baxaan sababtoo ah duulaanka uu ku qaaqdau Ukraine balse khubarada ayaa sheegay in shirkadaha Shiinaha ay keeni doonaan taageero dhaqaale oo xoog leh, laakiin Ma awoodi doonaan inay la jaanqaadaan khibradda tignoolajiyada ee shirkadaha.
Warbaahinta dawladda ee Shiinaha ayaa kor u qaadday ka bixitaankii shirkadaha caalamiga ah ee reer galbeedka ee Ruushka si ay fursad ganacsi u noqoto shirkadaha Shiinaha, kuwaas oo bilaabay inay eegaan iibka suurtagalka ah ee Ruushka iyada oo hoos u dhac ku yimid qiimaha hantida Ruushka, waxaa xusid mudan in bangiyada Shiinaha ay kor u qaadi karaan maalgelinta ganacsi la leh Ruushka, laakiin shirkadaha Shiinaha Waxay fahansanyihiin khatarta ay ku leedahay sumcaddeeda suuqyada kale ee muhiimka ah, haddii ay ku ururto Ruushka, iyo bixiyeyaasha Shiinaha ayaa ka baqaya cunaqabataynta.
Waxaa laga yaabaa in Ruushku uu xorriyad dheeraad ah siiyo Shiinaha cirifka waqooyi maadaama Shiinuhu u arko gobolkaas waji cusub oo istaraatiijiyadeed, wuxuu doonayaa inuu galo kheyraadkiisa dabiiciga ah, oo ay ku jiraan goobaha kalluumeysiga, wuxuuna doonayaa inuu ku dhejiyo fiilooyinka dhijitaalka ah ee isaga gudba si uu ugu xiro Aasiya iyo Yurub. Waxaana laga yaabaa inay jiraan fursado ay shirkadaha Shiinaha ka dhisaan dekedo ku teedsan xeebaha waqooyi ee Ruushka, iyadoo isbeddelka cimilada uu furay waddooyin cusub oo maraakiibtaRuushka daciifka ah ayaa la filayaa inuu noqdo mid adkeysi badan.
Warbixinta waxay intaas ku dartay in Shiinuhu uu xiriir Milatari la yeelan doono Ruushka, taas oo ka careysiinaysa qaar ka mid ah dalalka NATO. Dhoolatuskan oo ilaa 10,000 oo askari oo ka kala socday Ruushka iyo Shiinaha ay ka qaybgaleen waqooyi-galbeed ee Shiinaha, ayaa sannadkii hore ahayd markii ugu horreysay oo ay ku jiraan xarun isku-dhafan oo taliska iyo xakamaynta ah iyo ciidamada Ruushka oo isticmaalaya hubka Shiinaha.
Laakin iyada oo dheellitirka awooddu uu mar walba si aad ah ugu bedelayo Shiinaha, falanqeeyayaal badani waxay filayaan in isweydaarsiga militarigu uu noqdo mid sii kordhaya oo la jaan qaada baahiyaha Shiinaha Maraykanka iyo xulafadiisa ayaa ka walaacsan in Ruushku uu Shiinaha ka caawin doono casriyaynta iyo balaarinta hubkeeda Nukliyeerka, iyo in la dhiso nidaam digniineed oo mideysan oo khuseeya labada waddan.
Hase yeeshee Ruushka iyo Shiinaha ayaa weli ka fog inay abuuraan nooc ka mid ah hawlgallada milatari ee u dhexeeya iyaga sida Mareykanka iyo xulafadiisa ay dhisteen tobanaan sano, sababtoo ah nidaamyada hubku waa kuwo aan si ballaaran u socon karin. Kala duwanaanshaha luqadda sidoo kale waa caqabad in yar oo labada dhinac ah ayaa ku hadla Shiinaha iyo Ruushka mana lahan heshiis is-difaac ah.
Warbixinta ayaa lagu sheegay in Ruushka uu taageersan yahay mowqifka Shiinaha ee Taiwan, balse laga yaabo inuu indhaha ka qarsado haddii uu weerar ku qaado jasiiradda, isla markaana labada dal aysan dooneyn inay dhexgalaan colaadda labada dal. Sidoo kale diyaar uma aha in ka badan howlgalka wadajirka ah ee ka hortagga argagixisanimada, howlgalka bini’aadantinimo, ama daad-gureynta.
Iyada oo ay gantaallo ku hoobanayaan magaalooyinka Ukraine, dublamaasiyiinta Shiinaha ayaa maareeyay dhinacyada adag ee habka sugitaanka iyo aragtinimada ee dagaalka Putin.
Arxan-darrada Ruushka ayaa laga yaabaa inay ceeb ku tahay Shiinaha, laakiin soo afjaridda weji-xumada ee duullaankii Putin waxay noqon doontaa mid aan la soo dhawayneyn haddii ay meesha ka saarto Mareykankaa iyo reer Galbeedka.
Marqaati.com
